Trong cả hai màu áo Real Sociedad và ĐTQG Tây Ban Nha, tiền vệ 26 tuổi đã thể hiện rằng mình có cả sự điềm tĩnh và tài làm chủ tình huống, cũng như khả năng tắc bóng đáng gờm.
 |
Theo như Martín Zubimendi nhớ lại, cái ngày anh được chọn làm cậu bé nhặt bóng cho Real Sociedad trong một trận đấu với Manchester United, anh còn lo lắng hơn cả lúc phải ra sân thi đấu. Đứng bên đường biên, anh thấy mình như thể bị thôi miên bởi trận đấu, mọi thứ trôi qua quá nhanh. Thậm chí Zubimendi đã bị những gì diễn ra trên sân mê hoặc tới mức quên mất nhiệm vụ chính của mình là đưa bóng cho các cầu thủ và khiến thủ môn Claudio Bravo của Sociedad phải tự chạy đến lấy bóng từ tay anh vì anh cứ đứng sững như trời trồng chăm chú theo dõi trận đấu. Đó là lần đầu tiên Zubimendi mắc một sai lầm như thế, và cũng là lần cuối cùng.
Nếu phải chỉ ra tố chất tiêu biểu nhất ở chàng tân binh 26 tuổi của Arsenal, thì đó chính là sự điềm tĩnh, điềm tĩnh tới mức có thể làm chủ mọi tình huống. “Cậu ấy toát ra sự tự tin từ mọi lỗ chân lông,” HLV trưởng Luis de la Fuente của ĐTQG Tây Ban Nha nhận xét. “Có lẽ ngay cả khi đi trên dây mà không có tấm lưới an toàn nào ở phía dưới, cậu ấy cũng sẽ không hề lo lắng chút nào.” Khi chàng trai này có mặt trên sân, các trận đấu không chỉ đơn thuần là trôi qua; chúng thường diễn ra theo đúng ý của anh. Còn về những đường chuyền, điều mà Zubimendi từng quên làm vào cái đêm đảm nhận nhiệm vụ nhặt bóng ở Anoeta kể trên giờ đây đã trở thành một trong những dấu ấn lớn nhất của anh: Mùa giải trước, tiền vệ 26 tuổi đã thực hiện tổng cộng 1.752 đường chuyền ở La Liga. Trong số các tiền vệ không chơi cho Real Madrid hoặc Barcelona, không một ai có thống kê cao hơn anh.
Lớn lên ở khu phố Gros của thành phố San Sebastián, nơi anh thường dắt chó đi dạo mỗi ngày, lặng lẽ đi qua bãi biển hoặc leo lên ngọn đồi nhìn xuống vịnh biển mang tên Elía, Zubimendi từng là một nhà vô địch cờ vua của tỉnh Gipuzkoa ở hạng đấu cấp U12. Bước chân vào thế giới bóng đá, những phẩm chất thể hiện trước bàn cờ cũng được chàng trai này mang theo, và thậm chí còn phát huy chúng mạnh mẽ hơn nữa: Suy nghĩ thấu đáo, có tư duy chiến lược và luôn nắm bắt được bức tranh toàn cảnh. “Martín là một cầu thủ sẽ mang tới cho chúng tôi chất lượng kỹ năng tuyệt vời và tư duy thi đấu sắc bén; cậu ấy có hết mọi tố chất để trở thành một nhân tố chủ chốt của đội,” HLV trưởng Mikel Arteta của Arsenal nhận xét.
 |
Giống như chính Arteta, vị HLV trưởng hiện tại của anh, Zubimendi cũng từng khoác áo Antiguoko, một CLB địa phương cực kỳ thành công trong việc sản sinh ra những tài năng bóng đá tại San Sebastián, sau đó gia nhập lò đào tạo cầu thủ trẻ của Real Sociedad vào năm 12 tuổi và có trận ra mắt đội một vào 8 năm sau. Năm ngoái, ngoái thầy cũ Imanol Alguacil của anh đã bảo rằng: “Không có một ai giống như cậu ấy cả.”
Tuy nhiên, thực ra thì hầu hết mọi người không nói như vậy. Mỗi khi cái tên Martín Zubimendi được nhắc tới, sẽ luôn có một cái tên khác được đề cập cùng, đôi khi là hai. Thường xuyên nhất chính là Sergio Busquets, vị tiền bối mà Zubimendi từng nói đùa là đã “khiến cho giới tiền vệ trung tâm phải khốn khổ tột cùng” vì đã đặt ra những tiêu chuẩn quá cao, buộc họ phải làm những điều chưa từng làm trước đây. Và tiếp theo, tất nhiên là Xabi Alonso, người mà Zubimendi bảo rằng “chắc ông ấy đã chán ngấy việc cứ bị tôi lôi ra tung hứng mãi rồi”. Alonso cũng xuất thân từ Gipuzkoa, cũng khởi đầu ở Antiguoko trước khi gia nhập Real Sociedad. Hai người họ chơi cùng một vị trí, có cùng một phong cách thi đấu, có chung một người đại diện, và khi nghe Zubimendi nói về bóng đá, bạn sẽ thấy họ thậm chí còn nói chuyện giống nhau nữa.
Alonso từng là HLV trưởng của Zubimendi ở đội Real Sociedad B, tự mình đảm nhận việc dạy dỗ chàng trai này một cách tận tình và nhìn thấu hết mọi tiềm năng ẩn chứa trong anh. Ngay cả khi Zubimendi đã được đôn lên đội một, Alonso vẫn thường xuyên chặn anh lại ở trung tâm huấn luyện Zubieta để cả hai cùng xem lại các trận đấu và đưa ra những lời khuyên cho anh. Còn về suy đoán “chắc ông ấy đã chán ngấy việc cứ bị tôi lôi ra tung hứng mãi rồi” thì sao? Không có chuyện đó đâu. Sự ngưỡng mộ giữa họ là có qua có lại, và cả hai cùng chia sẻ nhiều giá trị giống nhau. Mùa hè này, Zubimendi từng được xem là một bản hợp đồng hoàn hảo dành cho Real Madrid. Alonso – theo lời Zubimendi – là một nhà lãnh đạo tài ba mà không cần đến sự phô trương. Còn Alonso thì nhận xét về cậu học trò cũ như sau: “Martín nghĩ cho các đồng đội nhiều hơn cho bản thân. Cậu ấy có khả năng kiến thiết lối chơi, giúp những người xung quanh chơi tốt hơn, cầm trịch trận đấu. Cậu ấy luôn hiểu được mình cần làm gì tiếp theo trước cả khi bóng đến chân.”
Nhưng Zubimendi cũng thừa hiểu rằng cuộc chơi bóng đá không chỉ có bấy nhiêu đó. Không chỉ vì bản thân tiền vệ 26 tuổi tự nhận thức được chuyện này, mà còn vì anh đã được nhắc nhở rất nhiều về nó nữa. Zubimendi từng nói rằng anh cần phải nhìn xa hơn các phương án chuyền ngắn, học cách phong phú hoá “độ dài” của những pha phân phối bóng, và trong lối chơi của chàng trai này có một sự linh hoạt, năng động mà cả Alonso lẫn Busquets trước đây đều không có. Ngoài ra ngôi sao người Tây Ban Nha còn có khả năng thực hiện những nhiệm vụ “truyền thống” của một tiền vệ phòng ngự nữa. Vào mùa giải trước chỉ có 4 hậu vệ ở Tây Ban Nha thực hiện nhiều pha tắc bóng hơn anh. Nếu có một yếu tố khiến HLV Alguacil ám ảnh thì đó chính là thứ “cường độ” mà ông cho rằng trận đấu nào cũng nên có: Quyết tâm chiến thắng sục sôi dữ dội và sẵn sàng va chạm nếu cần thiết. Zubimendi tin rằng anh chính là cầu thủ khiến vị HLV này phải cực nhọc nhất. “Imanol thường xuyên yêu cầu tôi phải lên tiếng nhiều hơn, chơi quyết liệt hơn trên sân đấu,” anh chia sẻ. “Vai trò của tôi là phải liên tục hỗ trợ các đồng đội, và giao tiếp với họ chính là một phần quan trọng của nhiệm vụ này. Việc đó cũng quan trọng như những pha tranh chấp máu lửa vậy.”
 |
Zubimendi vốn là một chàng trai trầm tính, đúng theo khuôn mẫu “dân Gipuzkoa”. Khi trò chuyện với tiền vệ 26 tuổi này, bạn sẽ thấy trước mặt mình là một anh chàng ấm áp, dễ gần và có tài phân tích đầy ấn tượng, nhưng không hề khoa trương, khoe khoang. Tất cả mọi người ở San Sebastián đều biết đến anh; nhưng ở bên ngoài thành phố này thì có thể nói là quá ít. Hoặc ít nhất là, vì không được “vận động hành lang” rầm rộ, và bản thân chàng trai này cũng chẳng có nhu cầu lôi kéo sự chú ý, nên Zubimendi không phải lúc nào cũng nhận được sự công nhận tương xứng với những màn trình diễn của mình.
Trên thực tế, sau khi Rodri dính chấn thương và buộc phải rời sân trong trận chung kết Euro 2024, nhường chỗ cho Zubimendi, không chỉ riêng các CĐV đội tuyển Anh nghĩ rằng đây sẽ là một cơ hội lớn dành cho họ. Trên khán đài danh dự tại Berlin, nơi những vị chủ tịch của các liên đoàn khu vực đang ngồi, một đại diện của xứ Basque đã nghe thấy tiếng lẩm bẩm từ hàng ghế phía sau của mình: “Mất Rodri là một thảm họa, Tây Ban Nha coi như xong, họ thua chắc rồi”. Nhân vật này kể rằng ông đã ngay lập tức quay lại đáp trả: “Có vẻ như mấy người chưa từng xem Zubimendi thi đấu bao giờ nhỉ? Mấy người nên theo dõi những cầu thủ không chơi cho Madrid và Barca thường xuyên hơn đi.” Bầu không khí lúc đó đã trở nên hơi căng thẳng một chút. Đến cuối đêm, La Roja đã trở thành nhà vô địch châu Âu; còn Zubimendi thì hoàn toàn làm chủ sân đấu trong hiệp hai.
HLV trưởng Luis de la Fuente của ĐTQG Tây Ban Nha thì chưa từng mảy may nghi ngờ năng lực của chàng trai này. “Rodri là tiền vệ xuất sắc nhất thế giới,” ông từng nói, “còn người đứng thứ hai chính là Zubimendi. Martín có thể mang tới cho bạn mọi thứ mà bạn yêu cầu và sở hữu một tài năng phi thường. Cậu ấy là một sự đảm bảo về chất lượng với độ uy tín hoàn hảo tuyệt đối. Luôn thi đấu rất điềm tĩnh, không vội vàng và mọi quyết định mà cậu ấy đưa ra đều chính xác.” Nhiều tên tuổi lớn khác cũng nhận thấy những tố chất này ở anh. Vào năm 2023, Xavi Hernández từng cố gắng thuyết phục Barcelona chiêu mộ anh. Mùa hè năm sau đó, Liverpool tưởng như đã có được sự phục vụ của Zubimendi, thậm chí một vài cầu thủ Real Sociedad cũng nghĩ vậy.
 |
Sau khi Euro 2024 kết thúc, Álex Remiro đã thuê một căn nhà ở Ibiza và mời những người đồng đội đã sát cánh cùng anh ở cả Real Sociedad và ĐTQG Tây Ban Nha, Robin Le Normand, Mikel Oyarzabal, Mikel Merino và Zubimendi đến tiệc tùng. Oyarzabal đã nhận lời, nhưng rồi hết vấn đề này đến vấn đề khác lần lượt nối đuôi nhau xuất hiện: Le Normand bận thu xếp cho cuộc chuyển nhượng tới Atlético Madrid, Merino chuẩn bị gia nhập Arsenal, còn Zubimendi cũng không dám hứa chắc anh sẽ tham gia vì còn vài công việc cần phải giải quyết. “Đừng bảo là cả cậu cũng đi luôn nhé,” Remiro thốt lên. “Đừng có là năm nay mà.”
Và việc đó đúng thật là đã được dời lại một năm. Tiếng gọi của quê hương đã giữ chân Zubimendi ở lại Real Sociedad thêm 1 mùa giải nữa, nhưng giờ đây – 12 tháng sau đó – đã đến lúc anh phải tiến thêm bước nữa. “Thật khó để tìm được những từ ngữ phù hợp để nói lời chia tay; chuyện này không hề dễ dàng chút nào, nhưng thời khắc ấy đã đến,” anh viết. “Sau khi đưa ra quyết định sẽ rời đi, tôi đã tập trung hoàn toàn vào Arsenal, vì tôi tin rằng phong cách bóng đá của họ rất phù hợp với mình. Vị HLV trưởng của họ và tôi có rất nhiều điểm chung. Chúng tôi đến từ cùng một thành phố, và từng chơi cho những đội bóng giống nhau.” Khởi đầu từ Real Sociedad, nơi Zubimendi từng có một khoảnh khắc lơ là không hoàn thành nhiệm vụ của mình, nhưng điều đó đã không bao giờ lặp lại nữa.
Theo Sid Lowe, The Guardian
