Từ tháng 4 đến tháng 10 âm lịch hàng năm là thời điểm bà con Khmer ở An Giang vào mùa săn dế cơm. Trước đây, dế cơm là món dân dã, bà con bắt được thì đem về rang lên làm món đổi bữa.
Nhưng hiện nay, dế chiên đã trở thành đặc sản của nhiều tỉnh thành như An Giang, Đồng Nai, được du khách phương xa thích thú. Cũng vì thế mà loại côn trùng xấu xí này trở nên đắt giá, có khi lên tới 350.000 – 400.000 đồng/kg – “đắt hơn thịt, cá”.
Dế cơm thường to gấp đôi dế ta, có màu vàng nhạt, khá mập. Loại côn trùng này sống tự nhiên dưới lòng đất, trong những hang sâu, ngóc ngách và rất nhỏ. Người “săn” dế phải dày dặn kinh nghiệm mới phát hiện được hang của chúng.
Dế cơm có thể chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như dế chiên giòn, chiên nước mắm, kho mặn, xào sả ớt… Trong đó, ở An Giang, món đắt khách nhất là dế cơm chiên mắm nhĩ.
Chị Nguyễn Phùng Trúc Giang, chủ một quán ăn đồng quê ở Soài Check, Tri Tôn, An Giang cho biết, giá dế cơm lúc vào mùa khoảng 200.000 đồng/kg, nhưng đầu mùa hay cuối mùa thường tăng gấp rưỡi, gấp đôi và không phải lúc nào cũng tìm mua được số lượng lớn.
Thông thường, những người thu mua sẽ vào bản làng của bà con Khmer để gom dế.
Theo chị Giang, dế cơm khi mua về được đem rửa sạch, rút ruột, bỏ cánh, đuôi và hai cẳng chân sau. Công đoạn này đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận.
Khi sơ chế xong, đầu bếp sẽ chiên giòn dế cơm trong dầu nóng, rồi vớt ra, chuyển sang một chiếc chảo khác để xào cùng hành, tỏi, tóp mỡ, tiêu xanh cho tới khi dế săn lại, thêm mắm nhĩ thơm ngon, dậy mùi.
Một nguyên liệu không thể thiếu trong món dế chiên mắm nhĩ ở Tri Tôn, An Giang là chúc. Thoạt nhìn, cây chúc giống với cây chanh, nhưng lá chúc có điểm thắt eo ở giữa như hình “số 8”, hương đậm hơn lá chanh rất rõ.
Cây chúc thường được trồng trong các gia đình bà con Khmer. Hương chúc có tác dụng khử mùi tanh của các nguyên liệu thịt, cá, đồng thời kích thích mạnh khứu giác.
Dế cơm chiên khi hoàn thiện sẽ giòn rụm, béo ngậy. “Món ăn này được thực khách An Giang và các vùng lân cận rất yêu thích. Tuy nhiên, với khách phương xa, khi chúng tôi giới thiệu, nhiều người có phần e sợ.
Tới khi ăn thử, họ lại thích thú vì hương vị thơm ngon, giòn, béo. Nhiều người còn mua dế chiên đóng túi hút chân không để mang về làm quà”, chị Giang cho hay.
Trong Đông y, dế cơm có tác dụng lợi tiểu, giải độc, tốt cho người bị sỏi thận đồng thời tăng cường sinh lý. Nhưng không phải dế ngon, tốt cho sức khỏe mà ăn quá nhiều.
Các chuyên gia cho biết, chỉ nên ăn vài con mỗi lần và không nên ăn quá thường xuyên.
Anh Dương Việt Anh, một người làm du lịch, nhiếp ảnh tại An Giang cho hay: Những năm gần đây, du lịch ở Tri Tôn, An Giang phát triển nhanh, nhất là các loại hình trekking. Vùng này có nhiều món đặc sản thôn quê dân dã, nhưng hấp dẫn du khách như dế cơm chiên, gà đốt, bò xào kiến vàng, ếch nướng…
“Không chỉ phong cảnh đẹp mà những món ăn đặc sản cũng trở thành điểm cộng của du lịch Tri Tôn trong mắt du khách”, anh Việt Anh cho biết.
